هدف :
دندانپزشك به تشخيص و درمان بيماريهاي دهان و دندان مي‌پردازد و از همين‌روشايد بهتر باشد كه عنوان اين رشته را دهان‌پزشكي گذاشت.در گذشته دندانپزشكي رامساوي با دندانسازي مي‌دانستند. اما امروزه دندانسازي تنها بخشي از دندانپزشكي است. «رشته دندانپزشكي در مقطع دكتراي عمومي نحوه رعايت بهداشت، پيشگيري و درمانبيماري‌هاي دهان و دندان را آموزش مي‌دهد. دندانپزشكي يك علم تخصصي است كه سلامتدهان و دندان را به عنوان عضوي مهم در سلامت جسم و روح، زيبايي و ادا كردن كلماتتامين مي‌كند. همچنين به ياري اين علم مي‌توان بسياري از بيماري‌ها را در مراحلاوليه شناخت و از پيشرفت آن جلوگيري نمود.
ماهيت :
اين مقطع داراي دو دوره مجزاي 2 و 4 ساله است. كه در 2 سال اول دانشجويانواحدهاي علوم پايه مثل بيوشيمي، آناتومي، بافت‌شناسي، فيزيولوژي، ژنتيك،ميكروب‌شناسي و ايمني‌شناسي را مي‌گذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصيدندانپزشكي شده و دروس اختصاصي خود را در زمينه آسيب‌شناسي فك و دهان، ارتودنسي،اندودنتيكس، پروتزهاي ثابت و اكلوژن، پروتزهاي متحرك و فك و صورت ، پريودنتولوژي،ترميمي و مواد دنداني، بيماريهاي دهان و دندان، جراحي دهان و فك و صورت،دندانپزشكي كودكان و راديولوژي دهان و فك و صورت مي‌گذرانند. و در نهايت مي‌توانندبيماري‌هاي دهان و دندان را تشخيص داده و در حد يك دندانپزشك عمومي نسبت به درمانآنها اقدام كنند.»
عده‌اي دندانپزشكي را با كار عملي و تكنيكي صرف، يكي مي‌دانند در حالي كه اگردانشجوي دندانپزشكي تنها فن و تكنيك اين رشته را فراگرفته اما در علوم پايه ضعيفباشد، در نهايت يك دندانساز خواهد شد يعني چنين فردي كار روي دندان را فراگرفته استاما از علم پزشكي بي‌نصيب مي‌باشد.
آينده شغلي ، بازار كار، درآمد:
امروزه در كشور ما نزديك به 12 هزار دندانپزشك وجود دارد و از سوي ديگر سالانه 18 دانشكده دندانپزشكي دولتي و خصوصي موجود در كشور بيش از 1000 دندانپزشك تربيتمي‌كنند. حال سوال اينجاست كه آيا براي اين تعداد فارغ‌التحصيل رشته دندانپزشكيفرصت‌هاي كاري وجود دارد؟
دكتر افشار در پاسخ به اين سوال مي‌گويد:
«امروزه در كشور ما فرصت‌هاي شغلي براي دندانپزشكان جوان به دو دليل عمدهمحدودتر شده است كه يكي از اين دلايل پيشرفت بهداشت در كشور ماست. يعني خوشبختانهكشور ما نيز مانند ساير كشورهاي جهان در جهت پيشگيري و اهداف بهداشتي حركت كرده وبسياري از بيماري‌ها را مهار و كنترل كرده است. در نتيجه مردم كمتر به پزشكان ودندانپزشكان مراجعه مي‌كنند. از سوي ديگر در چند سال اخير رشد پزشكان و دندانپزشكاننسبت به نرخ رشد جمعيت افزايش يافته است. براي مثال اگر تا 20 سال قبل به ازاي هر 25 هزار نفر يك دندانپزشك وجود داشت حال به ازاي هر 5 يا 6 هزار نفر يك دندانپزشكوجود دارد. البته ذكر عوامل فوق به معناي آن نيست كه هيچ فرصت شغلي برايدندانپزشكان جوان وجود ندارد بلكه در بسياري از شهرستانهاي كشور، ما هنوز شاهدكمبود دندانپزشك هستيم. يعني در حالي كه در بعضي از نقاط كشور به ازاي هر 2 هزارنفر يك دندانپزشك داريم، در نقاط محروم كشورمان به ازاي هر 100 هزار نفر يكدندانپزشك وجود دارد.»
دكتر كوثري نيز ضمن تاييد موارد فوق مي‌گويد:
«مطمئنا با پيشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصت‌هاي شغلي يك دندانپزشك عمومي كاهشپيدا كرده است و البته افزايش تعداد دندانپزشكان جوان بيكار تنها مشكل ايران نيستچون طبق بررسي‌ها و پيش‌بيني‌هاي جوامع علمي خارج از كشور، در سال 2030 ميلاديبهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌اي خوب خواهد بود كه دندانپزشكي عمومي به بخشياز پزشكي عمومي برخواهد گشت و رشته دندانپزشكي تنها جنبه تخصصي پيدا مي‌كند.»
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
همانطور كه در قسمت‌هاي قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پايه و زبان انگليسي،دانشجو را از مقولات علمي دور مي‌كند و صرفا به او توانايي انجام كارهاي عملي اينرشته را مي‌دهد.
هرآنچه كه يك دانش‌آموز در درس زيست‌شناسي دوره دبيرستان خود فرا مي‌گيرد بهنحوي به رشته دندانپزشكي ارتباط دارد بخصوص دو بخش فيزيولوژي و آسيب‌شناسي كهدانشجويان دندانپزشكي در دو سال اول تحصيل خود با وسعت و عمق بيشتري نسبت به دورهدبيرستان مطالعه مي‌كنند. همچنين دانشجوي اين رشته بايد از دستهايي ماهر و توانمندبرخوردار باشد چون بسياري از كارهاي دندانپزشكي از تراش دندان گرفته تا بازسازيدندان نياز به دستهايي هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن كارهاي ظريفدندانپزشكي را انجام داد.
برخورداري از سلامت كامل جسمي و رواني و قابليت انجام كارهاي بسيار دقيق علمي،عملي، كلينيكي براي داوطلبان اين رشته بسيار ضروري است. خلاقيت و مهارت در كار دستو همچنين برخورداري از خلاقيت و ديد هنري، دانشجو را در انجام كارهاي عملي اين رشتهو انجام مهارت‌هاي لازم در پياده كردن آموخته‌هاي آن، كمك بسيار مي‌كند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل فوق دكترا در رشته‌هاي مختلف دندانپزشكي در ايران وجود دارد.
تعداد وعناوين واحدهاي اصلي و اختصاصي:
طول دوره دندانپزشكي پنج سال است و درسهاي آن در سه بخش : عمومي ، پايه واختصاصي برنامه‌ريزي شده است كه از لحاظ نحوه تعليم و تدريس، به درسهاي نظري ، عملي – نظري، عملي تقسيم مي‌شود.
اين دوره شامل دو مرحله است:
مرحله اول (5/1 سال) : در اين مرحله دانشجوياندرسهاي نظري و عملي علوم پايه و عمومي را در دانشگاه (كلاس و آزمايشگاه) مي‌گذرانند.
مرحله دوم (5/3 سال) : در اين مرحله دانشجوياندرسهاي تخصصي را در دانشگاه (كلاس و بخشهاي كلينيكي) فرا مي‌گيرند و به منظوربرخورداري از كارايي آموزشي- درماني، بيشتر اين دوره تحصيلي را در بخشهاي كلينيكيدانشكده و بيمارستانهاي وابسته به ارائه خدمات بهداشتي و درماني مي‌پردازند؛ لازمبه تذكر است كه گذراندن درسهاي پايه براي ورود به دوره كلينيكي (مرحله دوم) ضرورياست.
نظام آموزشي مطابق آيين‌نامه مصوب شوراي عالي برنامه‌ريزي است و هر واحد درسنظري 17 ساعت و هر واحد درس عملي 34 ساعت است. كل واحدهاي درسي اين دوره 203 واحداست.
درسهاي پايه
درسهاي پايه به درسهايي گفته مي‌شوند كه زمينه‌ساز ورود دانشجو به درسهاي اصلي وتخصصي و فراگيري آنهايند. در اين رشته درسهاي پايه جمعا به تعداد 43 واحد درسي استكه عبارتند از: فيزيك پزشكي ، بيوشيمي ، بافت‌شناسي انساني، جنين‌شناسي، تشريح ،ژنتيك انساني، ميكروب‌شناسي، ايمني شناسي، فيزيولوژي، روان‌شناسي عمومي، آسيب‌شناسيعمومي.
درسهاي اختصاصي
درسهاي تخصصي به درسهايي گفته مي‌شود كه اطلاعات و آگاهيهاي لازم را درباره رشتهتخصصي به دانشجو داده، او را با مفاهيم تخصصي و عمده رشته مورد نظر آشنا مي‌كند وآموزشهاي لازم را به او مي‌دهند.
در رشته دندانپزشكي درسهاي تخصصي عبارتند از: كالبدشناسي و مرفولوژي دندان،زبان خارجي اختصاصي، جنين و بافت‌شناسي فك و دهان ، آسيب‌شناسي دهان، ارتودنسي،اندودنتيكس، بيماريهاي دهان و تشخيص ، بيولوژي دهان، پريودنتولوژي، دندان‌پزشكيترميمي(پروتز متحرك پارسيل، پروتز ثابت ، پروتز كامل) جراحي دهان و فك و صورت ،دندانپزشكي كودكان، راديولوژي دهان ، گوش و حلق و بيني ، نظام پزشكي و طب قانوني،بهداشت عمومي و اكولوژي ، بهداشت محيط زيست ، دندانپزشكي مجتمعي ، بيماريهاي رواني، بيماريهاي دروني، فارماكولوژي ، بهداشت دهان و تغذيه و ندان‌پزشكي پيشگيري مواددنداني و پايان‌نامه (رساله).
دانشجويان در سال چهارم با تاييد استاد راهنما، موضوعي را براي پايان‌نامهانتخاب وراجع به آن تحقيقاتي را آغاز مي‌نمايند، ولي واحد پايان‌نامه در سال آخرمحاسبه خواهد گرديد كه در آن زمان دانشجو پايان‌نامه را به هيات داوران منتخب ارائهو از آن دفاع مي‌نمايد.
خلاصه‌اي از مطالب مطرح شده بعضي از درسهاي تخصصي الزامي:
اندودنتيكس: مطالب اين درس شامل بررسي اتيولوژي،تشخيص، پيشگيري و درمان بيماريهاي پالپي و بافتهاي نگهدارنده دندان‌ناشي از ضايعاتپالپ به منظور حفظ سلامت و نگهداري دندانهاي طبيعي است.
بيماريهاي دهان و تشخيص : در درس بيماريهاي دهان وتشخيص، به شناسايي ، تشخيص كلينيكي و پاراكلينيكي ضايعات حفره دهان و درمان ضايعاتمخاطي آن و ارتباط آن با ساير بيماريهاي بدن پرداخته مي‌شود.
پروتزهاي دنداني: در اين درس در ارتباط با مسائلترميمي و بازسازي دستگاه جونده (دندانها و ساختمان مجاور كناري صورت) از طريقپروتزهاي ثابت، متحرك (پارسيل و كامل) و فك و صورت بحث مي‌شود. همچنين مسائل مربوطبه اصول اكلوژن در اين رشته مورد تدريس علمي – عملي قرار مي‌گيرد.
راديولوژي: درس راديولوژي يكي از درسهاي دندان‌پزشكيو از علوم اساسي جهت دستيابي و شناسايي حالات طبيعي و غيرطبيعي استخوان فكها ودندانها مي‌باشد.
دندانپزشكي كودكان: درس دندانپزشكي كودكان، قسمتياز درسهاي دندانپزشكي است كه شامل : تشخيص، پيشگيري و درمان بيماري دهان و دندانكودكان، معلولان و معلولان ذهني و شناسايي رابطه آن با سلامت عمومي آنها مي‌باشد.
دندانپزشكي ترميمي : اين درس شامل بررسي اتيولوژي ،تشخيص ، پيشگيري و درمان و ترميم ضايعات بافتهاي سخت دنداني به منظور حفظ سلامت وزيبايي دندانهاي طبيعي و بافتهاي نگهدارنده آنهاست.
رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته :
وجوه مشترك علمي وسيعي كه اين رشته با رشته پزشكي دارد، به دندانپزشك اين مهارترا مي‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فيزيوپاتولوژي آن خدمات و درمان‌هايلازم را در راستاي تخصصي خود ارائه دهد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر :
اگرچه اهميت رشته دندانپزشكي در شهرهاي بزرگ و متوسط تا حدود زيادي روشن است،اما متاسفانه هنوز اين رشته نتوانسته است ارزش والاي خود را در شهرهاي كوچك وروستاها، آن‌چنان كه بايد نشان دهد. گرايش روزافزون داوطلبان به اين رشته و مراجعهرو به افزايش شهروندان به شاغلان اين حرفه ، مي‌تواند اهميت قابل ملاحظه و نياز بهمتخصصان را در اين رشته ، حتي در مقايسه با ساير رشته‌هاي پزشكي به وضوح نشان دهد.
نكات تكميلي :
اما تحصيل در اين رشته خالي از مشكل نيست . دكتر صنوبري نيز در مورد دشواري‌ها ومشكلات اين رشته مي‌گويد:
«دندانپزشكي حرفه‌اي است كه با كارهاي عملي بر روي بيمار همراه است، بنابراينامكان انتقال بيماريهاي عفوني مثل «هپاتيت» يا «ايدز» از بيمار به پزشك بسيار زياداست و دندانپزشكان بايد همواره به اصول كنترل عفونت توجه داشته باشند چون يك كوتاهييا اشتباه مي‌تواند براي آنها عواقب ناخوشايندي داشته باشد. همچنين يك دندانپزشكبايد بطور مرتب نرمش و ورزش كند تا دچار كمردرد و پادرد مزمن نگردد.»
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
آمار
وبلاگ:
